"Πως πρεπει να προστατεψουμε το περιβαλλον στην Ελλαδα" απο πετρελαικες επιχειρησεις

Είναι αλήθεια, ύστερα και από τον διαγωνισμό για πετρελαϊκή έρευνα στην Ελλάδα και τον διάπλου του νορβηγικού σκάφους, που εκτέλεσε σεισμική διασκόπηση στη Δυτική Ελλάδα μέχρι τη Νότια Κρήτη, ότι δεν αποκλείεται σύντομα, να δούμε εξέδρες πετρελαίου να περιπλέουν και εγκαθίστανται στον θαλάσσιο χώρο της πατρίδας μας. Επιτέλους! Να ευχηθούμε κάθε επιτυχία στη νέα επιχειρηματικότητα που θα αναπτυχθεί –ουσιαστικά ξαναζωντανέψει– στη χώρα μας. Όμως, επειδή αυτός ο χώρος είναι "ιερός", τόσο για τους Έλληνες, όσο και για τον υπόλοιπο κόσμο, πρέπει να τον προστατεύσουμε σα τα μάτια μας και να τον διατηρήσουμε αμιγώς ολοκάθαρο, ώστε μαζί με τους τουρίστες μας να χαρούμε τη μοναδικότητα που μας προσφέρει. Μπορούμε; Ναι, υπό προϋποθέσεις φυσικά.

Ας φανταστούμε λοιπόν στο Κατάκωλο, ή τον Πατραϊκό, ή ανοιχτά της Κέρκυρας, της Ζακύνθου, της Κεφαλλονιάς, της Κρήτης, ότι στήνονται εξέδρες για την άντληση πετρελαίου.

Ποιος αφελής πιστεύει ότι –σε μια τουριστική κατ’ εξοχήν Ελλάδα– οι κάθε λογής οικολόγοι, ή η Greenpiece, ή ο καθένας για τους λόγους του, θα επιτρέψουν έτσι, "αναίμακτα", να εφαρμοστούν τα σχέδια των Εταιρειών ή του Κράτους; Εδώ, στην Περαία της Χαλκιδικής πήγαμε σαν κρατική εταιρεία τότε, στα μέσα του ’90, για μια απλή γεωτρησούλα –στη ξηρά–, και δε τα καταφέραμε.

Ξεσηκώθηκε η τοπική κοινωνία, διατεινόμενη με διάφορα αναπόδεικτα και σαθρά επιχειρήματα, ότι ο Θερμαϊκός θα καταστραφεί ολοσχερώς. Θα μολυνθούν και θα ψοφήσουν όλα τα ψάρια κι οι θαλάσσιοι οργανισμοί. Ακόμη και στη χερσαία ευρύτερη περιοχή, δε θα μείνει ούτε ζώο, ούτε φυτό αμόλυντο και όρθιο. Όσο για τις γυναίκες της περιοχής, όσες γέννησαν – γέννησαν, οι υπόλοιπες θα στειρώνονταν αυτομάτως, από τα αέρια που θα εκλύονταν από τη γεώτρηση. Και άλλα ανάλογα, από στόματα και «δια χειρός» Πανεπιστημιακών Καθηγητών, που δυστυχώς, αντί να επιτελέσουν ορθά το έργο για το οποίο πληρώνονται, που τινές εξ αυτών το αποκαλούν και λειτούργημα, –την εκπαίδευση των παιδιών μας εννοώ, αν έχουν ξεχάσει τον όρο–, περί άλλα τυρβάζουν, δίνοντας τις ερμηνείες τους "κατά το δοκούν".

Πιστεύω λοιπόν, ότι –τουλάχιστον αυτή τη φορά, χωρίς τη βοήθεια των Καθηγητών, που συνήθως προσκαλούνται από τους πολιτικούς ως επαΐοντες σύμβουλοι, αλλά μόνο με τους επιστήμονες και τεχνοκράτες της Βιομηχανίας, θα πρέπει να επιλυθούν μεθοδικά όλα τα προβλήματα που προβλέπονται στις περιπτώσεις αυτές. Καλά θα κάνει η Βιομηχανία λοιπόν, αφού γνωρίζει ότι το μοντέλο «Πολιτικοί – Καθηγητές», δεν οδήγησε πουθενά, να προετοιμαστεί κατάλληλα και ν’ αναλάβει πρωτοβουλίες, ώστε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά και γρήγορα τους κάθε λογής "πράσινους", διασφαλίζοντας συγχρόνως και την συναίνεση των τοπικών κοινωνιών. Αυτά, δεν γίνονται δια μαγείας. Απαιτούν μακροχρόνια προετοιμασία, εκπαίδευση, εμπειρία, νόμους, θεσμικά πλαίσια, ή ακόμη και σύγχρονες, πλέον εξειδικευμένες –για τουριστικές, παράκτιες περιοχές–, Οδηγίες της Ε.Ε.

Όταν η Υπουργός Μπιρμπίλη και οι Οικολόγοι - Πράσινοι λέγανε –και λένε– «Όχι πετρέλαια στη Μεσόγειο, ούτε καν στην Ελλάδα...», γνωρίζουν μόνο τη μισή αλήθεια. Και τούτο διότι δεν εμπιστεύονται αφενός τις εταιρείες (που για το μεγαλύτερο πάντα κέρδος τους, δε λαμβάνουν τα καλύτερα μέτρα για την ασφάλεια) και αφετέρου, τον ανθρώπινο παράγοντα, που δεν έχει την κατάλληλη εκπαίδευση να χειριστεί τέτοιου είδους τεχνολογίες (στο κάτω – κάτω, από πού να την αποκτήσει;). Η άλλη μισή αλήθεια όμως, που σαφώς υπάρχει και εφαρμόζεται με επιτυχία σε δεκάδες χιλιάδες πεδία πετρελαίου ανά το κόσμο, είναι «οι συμβατικές υποχρεώσεις των εταιρειών» και ο τρόπος που τα κράτη που παραχωρούν τα "οικόπεδα" (blocks) για αναζήτηση και εξόρυξη, "δένουν" τις εταιρείες αυτές. Αυτό, με βεβαιότητα δεν το γνωρίζουν, και είναι το "σημείο" που πρέπει να δοθεί η έμφαση και η μεγάλη προσοχή.

Καινούριο «φρούτο» είναι αυτό; και τι μας ενδιαφέρει εμάς; Θα ρωτούσε κάποιος ενδιαφερόμενος αναγνώστης.

Το «φρούτο» είναι σίγουρα παλιό και μας αφορά άμεσα, αφού όπως και να το κάνουμε θ’ αρχίσουν οι πετρελαϊκές δραστηριότητες και στη χώρα μας και θα πρέπει με βεβαιότητα και σωστή μεθόδευση να έχουμε προνοήσει για την ασφάλεια των εργαζομένων, του περιβάλλοντος και του τουρισμού μας, τουλάχιστον.

Ευτυχώς, γι’ άλλη μια φορά, νοιάζονται άλλοι για μας: Αυτή τη φορά η Ευρωπαϊκή Ένωση, που λίγους μήνες πριν, έθεσε θέμα: Ασφάλειας Εργαζομένων και Περιβάλλοντος σε Υπεράκτιες Επιχειρήσεις (Safety in Offshore Operations).

Ενώπιον λοιπόν πετρελαϊκών επιχειρήσεων, δεν πρέπει να αποκρύψουμε το γεγονός της ανυπαρξίας κανονισμών ασφαλείας και ανάλογων οδηγιών σε περίπτωση ατυχήματος κατά τη διάρκεια των πετρελαϊκών δραστηριοτήτων που αναμένονται.

Κι επειδή πιστεύουμε ακράδαντα, ότι η ανυπαρξία τέτοιων υποδομών θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρότατο λόγο  καθυστέρησης των διαδικασιών έρευνας και εκμετάλλευσης (βλ. Περαία), θέλουμε να επιστήσουμε την προσοχή στους αρμόδιους φορείς, που δυστυχώς ακόμη δεν υφίστανται –εν πλήρη λειτουργία– και να ζητήσουμε την ουσιαστική συμβολή όλων των εμπλεκομένων, ώστε να συμπαρασταθούν στις από κοινού προσπάθειες που πρέπει να καταβληθούν για την έγκαιρη και σωστή προετοιμασία. Στην πρωτοβουλία αυτή, συμμετέχει ενεργά η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στα Πετρελαιοειδή (ΠΟΕΠΔΧΒ), που ποντάρει τόσο στη συμβολή των εργαζομένων από τη βιομηχανία του πετρελαίου και το μοναδικά εξειδικευμένο προσωπικό, όσο και στις εταιρείες της καθετοποιημένης βιομηχανίας. Την περίοδο αυτή, η Ομοσπονδία προετοιμάζεται με συντεταγμένη Task Force για να διαχειριστεί το όλο πρόβλημα με σαφήνεια, υπευθυνότητα, ακρίβεια, σχολαστικότητα και επιτάχυνση των διαδικασιών, που αναμφισβήτητα έχουν μείνει πολύ πίσω. Ελπίζουμε, μετά και τις σχετικές πρωτοβουλίες του ΥΠΕΚΑ, που αναμένονται χωρίς άλλες καθυστερήσεις, να προχωρήσουμε αποτελεσματικά στη κατάρτιση των απαιτούμενων υποδομών.

Να τονίσουμε άλλη μια φορά και προς πάσα κατεύθυνση, ότι, προτεραιότητα της Ομοσπονδίας, είναι η εμπλοκή και άμεση συμμετοχή του έμπειρου ανθρώπινου δυναμικού και των τεχνικών και επιστημόνων που διαθέτουν αποδεδειγμένη εμπειρία στα αντικείμενα αυτά, όπου ούτε θεωρίες χωρούν, ούτε αντιμετώπιση «εξ απαλών ονύχων». Στην πρωτοβουλία και την απόφαση αυτή, η Ομοσπονδία έχει σαν «back up» τα ισχυρά Συνδικάτα όλης της Ευρώπης, που μετά το ατύχημα στον Κόλπο του Μεξικού, πήραν το πρόβλημα αυτό στα χέρια τους. Όσον αφορά την διαφάνεια και συνεργασία με τους άλλους αρμόδιους φορείς, τόσο στη χώρα μας, όσο και στη νοτιοανατολική Ευρώπη, τη θεωρούμε δεδομένη και επιβεβλημένη.

Εμείς, εκπροσωπώντας την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στα Πετρελαιοειδή, καταφέραμε μετά τις συναντήσεις μας στις Βρυξέλλες και τη διαρκή ανταλλαγή αλληλογραφίας και απόψεων, να προκαλέσουμε το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων συναδέλφων μας, αφού προτείναμε και άλλες διαστάσεις και χώρους δραστηριοτήτων που πρέπει να καλύψουν οι Κανονισμοί αυτοί, που συζητούνται τη περίοδο αυτή –σε επίπεδο Ευρωκοινοβουλίου–και που μας αφορούν άμεσα σα χώρα με τις ιδιαιτερότητες του φυσικού κάλλους που διαθέτουμε, αλλά και των ευαισθησιών μας για ένα "απόλυτα προστατευόμενο περιβάλλον". Μεταξύ άλλων, προτείναμε ότι, μια πετρελαιοκηλίδα, ή άλλα περιβαλλοντικά προβλήματα, δεν δημιουργούνται μόνο από ένα ατύχημα σε μια εξέδρα, –όπως αρχικά είχε αντιμετωπιστεί το πρόβλημα από την Ε.Ε.– αλλά και από ένα ατύχημα σε τάνκερ ή αγωγούς μεταφοράς υδρογονανθράκων, σε παράκτιες γεωτρήσεις, σε υπεράκτια πάρκα ανεμογεννητριών, σε υποθαλάσσιες εγκαταστάσεις υδρο-γεννητριών, γεωθερμικά πεδία και άλλες ανάλογες δραστηριότητες. Τονίσαμε δε την περίπτωση που ένα τέτοιο ατυχές γεγονός για τη χώρα μας, πέραν της περιβαλλοντικής καταστροφής και της πιθανής απώλειας ζωών, θα επέφερε ανεπανόρθωτες επιπτώσεις για τον τουρισμό μας, που αποτελεί ένα μοναδικό προνόμιο για τη χώρα μας, συνεισφέροντας τα μέγιστα και στην εθνική μας οικονομία.

Βέβαια, μας δόθηκε η ευκαιρία να επεκτείνουμε ακόμη περισσότερο τα ενδιαφέροντα  μιας τέτοιας δραστηριότητας και υπευθυνότητας, αφού άμεσα, συμπεριλαμβάνονται και προβλήματα που άπτονται σοβαρότατων γεωπολιτικών ζητημάτων, όπως είναι η οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), –ένα θέμα που καίε–-, αφού, σε περίπτωση ατυχήματος στο Αιγαίο, το Ιόνιο, ή τη Μεσόγειο, θα μπορούσε κάποιος να δει μια πετρελαιοκηλίδα να οδεύει όπου την πάνε τα ρεύματα, κι οι άνεμοι,  και να μην ασχολείται κανείς με τον περιορισμό της, τον καθαρισμό της, την καταστολή της και την αποκατάσταση του περιβάλλοντος, αφού δεν γνωρίζει τα όρια της χώρας του.

Στο σημείο αυτό, η αντιπροσωπεία μας έθεσε κι άλλο ένα σοβαρό θέμα που έχει να κάνει με την τεχνολογία που εφαρμόζεται κάθε φορά για την όλη θεραπεία των πετρελαιοκηλίδων. Πρότεινε μάλιστα, αφού οι τεχνολογίες αυτές βελτιώνονται συχνότατα και προκειμένου να αποφευχθεί το  “dublication”, ή “multiplication” ανά τις χώρες – μέλη, με δικιά της ανάλογη έρευνα η καθεμιά, να θεσμοθετηθεί ένας φορέας διευρωπαϊκού χαρακτήρα, που να ενημερώνει πανευρωπαϊκά για τις πλέον δόκιμες τεχνολογίες που υιοθετούνται και εφαρμόζονται εκάστοτε από τους ειδήμονες του χώρου και που αναφέρονται π.χ. στην αντιμετώπιση θαλάσσιων πετρελαιοκηλίδων. Έτσι μπορούμε σα χώρα να έχουμε τον δικό μας μηχανισμό ετοιμότητας και επέμβασης.

Δυστυχώς, στην πραγματικότητα έχει αποδειχτεί ότι, η υπάρχουσα αποσπασματική νομοθεσία και οι υπάρχουσες αποσπασματικές ρυθμιστικές κλαδικές πρακτικές δεν επαρκούν για την επίτευξη όλων των εφικτών μειώσεων των κινδύνων σε ολόκληρη την Ένωση. Επειδή λοιπόν παρατηρούνται ελλείψεις, όχι τόσο τεχνολογικές, όσο επικοινωνίας και σε επίπεδο Ε.Ε., λογικό ήταν, στην πρόσκληση του αντιπροσωπευτικού διευρωπαϊκού Συνδικάτου Industry All, για την από κοινού αντιμετώπιση ενός τόσο σοβαρού προβλήματος, να ανταποκριθεί άμεσα και υπεύθυνα, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στα  Πετρελαιοειδή, Διυλιστήρια και Χημική Βιομηχανία, συμμετέχοντας με εκπροσώπους της στις σχετικές με το θέμα συναντήσεις των Βρυξελλών, αλλά και περιμένοντας την ουσιαστική στήριξη όλων των εταιρειών του κλάδου.

Στην τελευταία μας άποψη επιμένουμε, γιατί στηριζόμαστε στις τελευταίες διαπιστώσεις των διεθνών Συνδικάτων, τα οποία έχουν αντιδράσει έντονα στο γεγονός ότι ο ρόλος του «Ανθρώπινου Παράγοντα» είχε υποτιμηθεί σημαντικά στη βιομηχανία του πετρελαίου.

Αποτέλεσμα αυτών των αντιδράσεων, ήταν να δημιουργηθεί μια "τάση" σοβαρότερης αντιμετώπισης του προβλήματος τόσο από την πλευρά των Εργαζομένων, όσο και αυτήν των Εργοδοτών, οι οποίοι "έσκυψαν" στα προβλήματα αυτά, στα οποία μεταξύ άλλων, υπεισέρχονται και προβλήματα διαχείρισης ανθρώπινης συμπεριφοράς, εργονομίας κλπ, που σήμερα αναζητούμε και βρήκαμε τρόπους να χρηματοδοτήσουμε από την Ε.Ε. για τη σχετική προετοιμασία που περιγράψαμε πιο πάνω. Για την εφαρμογή των Προγραμμάτων αυτών, απαιτείται και η συμβολή της βιομηχανίας, που τη θεωρούμε δεδομένη.

Συμπερασματικά και ατενίζοντας το εγγύς και απώτερο μέλλον, η Ομοσπονδία έχει αναλάβει πρωτοβουλίες –συνάδουσες με εκείνες των Ευρωπαϊκών Συνδικάτων–, τις οποίες σκοπεύει να ανακοινώσει τις επόμενες βδομάδες. Μέσα απ’ αυτές, θα προτείνει τρόπους αποτελεσματικής αντιμετώπισης όλων των σχετικών προβλημάτων που αναφέρθηκαν στη σειρά των πέντε σχετικών άρθρων (Η επιστημονικό αλήθεια για την Ελλάδα και τα πετρέλαιά της, Πετρέλαια υπάρχουν. Ασφαλείς υποδομές έχουμε;, Ασφάλεια στις υπεράκτιες γεωτρήσεις, Τι κάνουν για προστασία αυτοί που βγάζουν πετρέλαιο, Ο Ανθρώπινος Παράγων στην αναζήτηση πετρελαίου) που δημοσιεύτηκαν στο Capital.gr.

* Ο Δρ. Μάριος Πατσουλές είναι Γεωλόγος – Μηχανικός Ταμιευτήρων Πετρελαίου, Ειδικός Σύμβουλος ΠΟΕΠΔΧΒ σε θέματα «Ασφάλειας Εργαζομένων σε Υπεράκτιες Επιχειρήσεις – Εξέδρες Πετρελαίου». 













Δρα Μάριου Πατσουλέ
capital.gr

Πηγή:www.capital.gr