Διαταραχη Πανικου και Αγοραφοβια

 

Η διαταραχή πανικού είναι μια αγχώδης κατάσταση, στην οποία το άτομο αισθάνεται συχνά φόβο χωρίς να υπάρχει ουσιαστικός λόγος. Αυτού του είδους οι φοβίες, ονομάζονται «κρίσεις πανικού». Κατά τη διάρκεια των κρίσεων στο άτομο εκδηλώνονται έντονα σωματικά συμπτώματα, όπως ταχυκαρδίες, δυσκολία στην αναπνοή, ακόμη και ζαλάδες.
Το άτομο πιστεύει ότι οι κρίσεις πανικού μπορεί να του συμβούν οποιαδήποτε στιγμή και οπουδήποτε(στο χώρο εργασίας, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού, σε δημόσιους χώρους, κλπ). Έτσι ζει με το συνεχή φόβο μιας νέας προσβολής, αποφεύγοντας να πηγαίνουν σε μέρη όπου ήδη τους συνέβη μια κρίση πανικού. Τις περισσότερες φορές ο φόβος βιώνεται τόσο έντονα όπου το άτομο νιώθει ανίκανο να βγει από το σπίτι του. Παρόλο που δεν είναι μεγάλης διάρκειας, οι κρίσεις πανικού φαντάζουν αρκετά τρομακτικές και δίνουν την εντύπωση ότι μπορούν να κρατήσουν αιώνια.
Το άτομο είναι σημαντικό να  γνωρίζει ότι παίρνει μέρος ευθύνης για την διαταραχή του και ότι για να απαλλαγεί από αυτήν χρειάζεται βοήθεια.
Στη διαταραχή πανικού μπορούμε να διακρίνουμε σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα :

• Ταχυκαρδία και αίσθημα έντονων παλμών
• Τρεμούλα
• Έντονος τρόμος  
• Λαχάνιασμα
• Δύσπνοια (δυσκολία στην αναπνοή ή αίσθημα ασφυξίας)
• Αίσθημα πνιγμού
• Πόνος στο στήθος ή δυσφορία
• Ναυτία ή κοιλιακή ενόχληση
• Αίσθημα ζάλης ή τάση για λιποθυμία
• Φόβος απώλειας ελέγχου
• Φόβος θανάτου
• Μούδιασμα ή μυρμηγκιάσματα
• Εφίδρωση, εξάψεις ή ρίγη
• Τάση φυγής από το συγκεκριμένο χώρο
• Φόβος ότι η κρίση θα ξανασυμβεί και αποφυγή των καταστάσεων ή των χώρων όπου εμφανίστηκε μια κρίση πανικού.

Το 5% του γενικού πληθυσμού μπορεί να παρουσιάσει μια κρίση πανικού στη ζωή του. Αναφερόμαστε σε διαταραχή όταν τα περιστατικά αυτά επαναλαμβάνονται αρκετά συχνά (τέσσερις κρίσεις κατά τη διάρκεια ενός μήνα) ή αν έστω και ένα μεμονωμένο επεισόδιο έχει επηρεάσει σε τέτοιο βαθμό το άτομο που να διακατέχεται από συνεχή αγωνία για την εμφάνιση άλλης κρίσης. Διαταραχή πανικού μπορεί να παρουσιάζει το 1% – 1,5% του πληθυσμού. Αρχίζει σε νεαρή ηλικία (μεταξύ 20 και 30 ετών) ή έπειτα από έντονες καταστάσεις πίεσης και έντονου άγχους και είναι συχνότερη στις γυναίκες.
Η αγοραφοβία είναι συχνά φυσικό επακόλουθο του πανικού. Η αγοραφοβία εμφανίζεται με συχνότητα 6% στο γενικό πληθυσμό. Αρχίζει μετά την ηλικία των 20 ετών και είναι συχνότερη στις γυναίκες.
 Στην αγοραφοβία το άτομο αισθάνεται έντονο άγχος για μέρη ή καταστάσεις από όπου η διαφυγή μπορεί να είναι δύσκολη ή όπου δεν υπάρχει δυνατότητα βοήθειας σε περίπτωση απροσδόκητης κρίσης πανικού ή απροσδόκητων συμπτωμάτων που προκαλούν δυσφορία(π.χ. ζάλη, ταχυκαρδία, δύσπνοια, κλπ). Πρόκειται για το φόβο του ατόμου να βρεθεί σε μέρη ή καταστάσεις από τις οποίες η διαφυγή θα ήταν δύσκολη αν πάθαινε κάτι (π.χ. κρίση πανικού). Σε μερικές περιπτώσεις το άτομο ενδέχεται να αποφεύγει να βρίσκεται μόνο του μακριά από το σπίτι(ή μόνο του μέσα στο σπίτι), αλλά και να επιδιώκει να βρίσκεται σε χώρους όπως είναι τα μέσα μαζικής μεταφοράς (μετρό, λεωφορεία, αεροπλάνα, πλοία κλπ), ή  super markets, εμπορικά κέντρα, συναυλίες, μαζικές συναθροίσεις, μπαρ, ουρές, κλπ. Επίσης αρκετές είναι οι φορές που μπορεί να χρειάζεται την παρουσία συνοδού για να βρεθεί σε χώρους και καταστάσεις που φοβάται. Οι περισσότεροι άνθρωποι που εμφανίζουν κρίσεις πανικού είναι πολύ πιθανό να αρχίσουν να περιορίζουν τις δραστηριότητες τους επειδή φοβούνται μια νέα κρίση. Ο φόβος ενός επικείμενου πανικού οδηγεί στην αποφυγή. Το άτομο καταλήγει να «φοβάται τον φόβο».  Μπορεί να περιορίσουν τις εξόδους τους, να αποφεύγουν τα μέρη με πολύ κόσμο, να φοβούνται να μείνουν στο σπίτι ή να βγουν έξω μόνοι τους ακόμη και μέχρι το περίπτερο που είναι απέναντι ακριβώς από το σπίτι τους. Εξαιτίας των κρίσεων πανικού πολλοί εγκαταλείψουν την εργασία τους, άλλοι περιορίζουν στο ελάχιστο ακόμη και δραστηριότητες που τους ευχαριστούν (όπως είναι το σεξ, ο αθλητισμός, ο χορός, κα).
Τα παραπάνω είναι συμπτώματα αγοραφοβίας, οπού συνδέεται άμεσα με τον πανικό. Αν το άτομο πάθει κρίσει πανικού κάπου, συνδέει το συγκεκριμένο μέρος με τη δυσάρεστη εμπειρία και αρχίζει να αποφεύγει τόσο αυτό όσο και άλλα μέρη με παρόμοια χαρακτηριστικά.
Συχνά η αγοραφοβία εμφανίζεται μέσα στον πρώτο χρόνο από την έναρξη των κρίσεων πανικού. Υπάρχει όμως και η εκδοχή της αγοραφοβίας χωρίς ιστορικό διαταραχής πανικού, αν και ως διάγνωση είναι ιδιαίτερα σπάνια.
Οι αγχώδεις διαταραχές είναι από τις πιο συχνές ψυχικές διαταραχές. Για να ξεπεραστούν τα συμπτώματα χρειάζεται αρκετή θέληση, χωρίς να σημαίνει ότι θα ξεπεραστούν από μόνα τους. Από σχετικές έρευνες πάντως έχει διαπιστωθεί ότι δύο είναι οι βασικοί τρόποι για την αντιμετώπιση τους. Συγκεκριμένα ο ένας είναι η ψυχοθεραπεία και ο άλλος ο συνδυασμός και με φαρμακευτική αγωγή. Κάποιες μορφές αερόβιας άσκησης μπορεί να είναι βοηθητικές (όπως είναι το τρέξιμο, το κολύμπι, κα). Άλλες μελέτες διαπίστωσαν ότι η καφεΐνη, τα ναρκωτικά και η υπερβολική χρήση φαρμάκων μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της διαταραχής.

















 thermi.gov.gr