Ένας «Δαβιδ» εναντια στη Monsanto και την «ολιγαρχια των σπορων»

Κέρδη πάνω από 23 εκατομμύρια δολάρια από εκατοντάδες μικρούς αγρότες έχει αποκομίσει τον τελευταίο καιρό ο κολοσσός της βιομηχανίας γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, Monsanto, εκμεταλλευόμενη τους μεταλλαγμένους σπόρους της, αλλά και το παρωχημένο νομικό πλαίσιο που διέπει τα αυτοαναπαραγόμενα μεταλλαγμένα προϊόντα.

Ωστόσο, μια νέα υπόθεση θα εκδικαστεί στις 19 Φεβρουαρίου από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ και ενδέχεται να αποτελέσει ορόσημο για το ζήτημα της ιδιοκτησίας των σπόρων.

Οι αγωγές που έχει καταθέσει τον τελευταίο καιρό η Monsanto σχετίζονται με «παραβίαση δικαιωμάτων ευρεσυτεχνίας», καθώς η εταιρεία επιχειρεί να ελέγξει παγκοσμίως τις καλλιέργειες εμποδίζοντας τους αγρότες να επαναφυτεύσουν μεταλλαγμένους σπόρους δεύτερης γενιάς που προέρχονται από δικές τους καλλιέργειες.

Η έκθεση «Seed Giants vs. US Farmers» του Κέντρου για την Ασφάλεια Τροφίμων (CFS),που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την εκστρατεία Save our Seeds (SOS), αναφέρεται στην προσπάθεια δημιουργίας μιας «ολιγαρχίας που θα ελέγχει του σπόρους»,σημειώνοντας πως μέχρι το Δεκέμβριο του2012 έχουν εκδικαστεί 142 αγωγές εναντίον 410 αγροτών και 52 μικρών επιχειρήσεων σε πάνω από 27 πολιτείες των ΗΠΑ. Συνολικά το τελευταίο διάστημα η Monsanto εισέπραξε από αυτές τις υποθέσεις 23 εκατομμύρια δολάρια.

Ωστόσο μια νέα δίκη αναμένεται να καθορίσει ποιος τελικά ελέγχει τα δικαιώματα των σπόρων από τη στιγμή που θα «πέσουν» στο έδαφος, ενώ παράλληλα θα καθορίσει και το ζήτημα σχετικά με τα δικαιώματα που έχουν οι κάτοχοι διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στα «αντίγραφά» των προϊόντων που δημιουργούνται μέσω φυσικής διαδικασίας μετά την πώλησή του αρχικού προϊόντος. Η απόφαση αφορά για παράδειγμα, εκτός των μεταλλαγμένων σπόρων, όπως αναφέρει το RT, και τα βλαστοκύτταρα και τα στελέχη βακτηρίων που χρησιμοποιούνται για ιατρική έρευνα.

Είναι ένα ζήτημα που μέχρι σήμερα δεν έχει διευκρινιστεί νομικά. «Έχουμε να κάνουμε με νόμους και δόγματα που δημιουργήθηκαν τον 19ο αιώνα, όπου η ιδέα των τεχνολογιών αυτοαναπαραγωγής δεν υπήρχε», δήλωσε στο Bloomberg Businessweekο, ο Jorge Contreras αναπληρωτής καθηγητής νομικής του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον.

Η υπόθεση έχει ήδη χαρακτηριστεί από πολλούς ως «υπόθεση Δαβίδ εναντίον Γολιάθ» καθώς οι αντίδικοι είναι από τη μία πλευρά η πανίσχυρη Monsanto των δισεκατομμυρίων και από την άλλη ο Hugh Bowman, ένας75χρονος αγρότης από την Ιντιάνα, ο οποίος όπως τονίζει το μόνο που ζητά είναι δικαιοσύνη.«Αλήθεια δεν αντιλαμβάνομαι την υπόθεση ως Δαβίδ εναντίον Γολιάθ», είπε ο Bowman στη Guardian, σημειώνοντας πως δεν τίθεται το ζήτημα με αυτούς του όρους, αλλά με όρους «σωστού και λάθους».

Στο επίκεντρο της υπόθεσης, όπως αναφέρει το RT, είναι η κατοχυρωμένη με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας σόγια της Monstanto, γνωστή και ως Roundup Ready. Σύμφωνα με όσα υποστηρίζει μέχρι σήμερα ο κολοσσός της βιομηχανίας μεταλλαγμένων προϊόντων, αγρότες όπως ο Bowman δεν έχουν δικαίωμα να χρησιμοποιήσουν τους σπόρους δεύτερης γενιάς που προκύπτουν από τις καλλιέργειες με γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, αλλά επιτρέπεται μόνο να αξιοποιήσουν την συγκομιδή των καλλιεργειών αυτών.

Οι αγρότες θα πρέπει να αγοράζουν νέους σπόρους για την επόμενη χρονιά ακόμα και αν έχουν στην κατοχή τους σπόρους που μπορούν να τους χρησιμοποιήσουν. Ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις οι αγρότες χωρίς να το ξέρουν αγοράζουν σπόρους της Monsanto, καθώς πολλές φορές οι μεταλλαγμένοι σπόροι επιμολύνουν τις υπόλοιπες καλλιέργειες. Κάπως έτσι βρέθηκε στο στόχαστρο της Monstanto και ο Bowman.

H Monstanto ισχυρίζεται πως εξακολουθεί να έχει τα δικαιώματα των γενετικά τροποποιημένων σπόρων ακόμα και αν αυτοί πωλούνται από τρίτους, ζητώντας ουσιαστικά κέρδη από τους «απόγονους» των αρχικών δικών της μεταλλαγμένων σπόρων.

Η εταιρεία κατέθεσε αγωγή το 2011 και τελικά κέρδισε πρωτόδικα την υπόθεση με τον Bowman να καλείται να καταβάλει περίπου84.500 δολάρια. Ωστόσο ο 75χρονος αγρότης δεν υποχώρησε και απευθύνθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο. Όταν τον κυνήγησε η Monsanto ο Bowman ήταν ήδη σε κατάσταση πτώχευσης λόγω κάποιων «λάθος συμφωνιών», οπότε όπως αναφέρει «είχε πλέον πολύ λίγα να χάσει». «Σκέφτηκα, θα το πολεμήσω μέχρι τέλους», δηλώνει.

Η δίκη έχει προγραμματιστεί για τις 19Φεβρουαρίου και το ο Bowman έχει την υποστήριξη μεγάλου μέρους της κοινής γνώμης, αλλά και πολλών ακτιβιστικών οργανώσεων.

Η Monstanto από την πλευρά της στην ιστοσελίδα της αναφέρει πως μια δικαστική ήττα σε αυτήν την υπόθεση ενδέχεται «να θέσει σε κίνδυνο τις πιο καινοτόμες έρευνες βιοτεχνολογίας στις ΗΠΑ», που εξυπηρετούν ένα μεγάλο φάσμα βιομηχανιών, από τη γεωργία μέχρι την ιατρική. «Χωρίς προστασία των δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας ουσιαστικά καταργείται το κίνητρο για να συνεχιστούν τέτοιου είδους επενδύσεις που θα επιφέρουν σημαντικά επιτεύγματα στο μέλλον», υποστηρίζει.

ΠΗΓΗ